Uczenie się w społeczności, działanie i przestrzenie

1. Uczenie się oparte na społeczności, działanie i przestrzenie

“Edukacja społecznościowa wskazuje jak ważne jest nieformalne uczenie się. Bardzo często, spotykamy się z deprymowanymi grupami, posiadającymi niski poziom organizacji i umiejętności. W takich warunkach promowanie procesów uczestnictwa wymaga, aby nieformalne uczenie się było częścią tych procesów. Nawet jeśli badacze wolą często skupiać się na formalnym i poza- formalnym uczeniu się, ważne elementy można znaleźć w wymiarze nieformalnym, przy równoczesnym uczestnictwu w działaniach danej społeczności” (Fragoso et al., 2014, 30). „W tych procesach ludzie uczą się samoorganizacji, podziału zadań, nabywają umiejętności jak znaleźć potrzebne im informacje oraz jak szukać instytucji i społecznych aktorów, którzy mogą im zaoferować możliwości finansowania oraz pomóc w podejmowaniu decyzji. Ludzie mogą uczyć się jak dyskutować na temat własnych opinii oraz nauczyć się ponoszenia odpowiedzialności za swoje wybory. W skrócie, przestrzenie nieformalnego uczenia się są istotne dla wzrostu poziomu organizacji w danej społeczności, wzrostu poziomu uczestnictwa oraz dla polityki ‘otwartych drzwi’, tak aby dorośli mogli samodzielnie wybierać ścieżki istotne dla społeczności w przyszłości oraz takie aktywności, które będą mieć pozytywny efekt na ich życie” (Fragoso et al., 2014, 30).

Photo by Katja Goljat

Jak wskazuje Golding (2011a), nieformalne uczenie się może mieć wiele korzyści dla starszych mężczyzn, Nie tylko w konkretnych aspektach takich jak zdrowie czy wkład mężczyzn do wspólnoty, ale także dlatego, że mężczyźni mają inny sposób uczenia się niż kobiety: ten inny sposób uczenia się, który jak twierdzi Golding, jest społeczny, lokalny i może stać się kluczem dla nas do sprawdzenia sposobów na zmniejszenie poziomu wykluczenia męskiej populacji, zwłaszcza w czasach, w których nie powinniśmy dłużej ukrywać, że problem ten zaczyna być odczuwalny w wielu różnych krajach na całym świecie (patrz Golding, Mark i Foley, 2014)“(w Fragoso et al., 2014, 30).

2. Zaangażowanie w program społecznościowy ukierunkowany na mężczyzn

Photo by: Eoin Carey

„Programy społecznościowe ukierunkowane na mężczyzn, wykazujące podobnymi cechami jak „męskie warsztaty”, mogą pomóc mężczyznom w utrzymaniu znaczących działań i ról, które rozwijali przez całe życie. Ponadto programy, które są zgodne z zasadami działania „męskich szop/warsztatów”, mają również ogromny potencjał w zakresie wzmacniania więzi społecznych starszych mężczyzn oraz zaangażowania społecznego, promując zdrowie i aktywne starzenie się tej rosnącej populacji” (Reynolds, Mackenzie, Medved & Roger, 2015, 548).

Rola obywatelskiego zaangażowania w zdrowie i dobre samopoczucie mężczyzn

W Norwegii rośnie świadomość potrzeby angażowania dorosłych w życie społeczności, a zwłaszcza angażowania starszych mężczyzn. Tworzenie dla nich możliwości angażowania się w życie obywatelskie może mieć w późniejszych latach znaczący wspływ na aspekty społeczne i zdrowotne. Obecnie badania pokazują ważny, ale nie doceniany aspekt: działania, które wspierają i pielęgnują wysiłki wolontariuszy, dzięki którym można promować zdrowie we społecznościach. Taka polityka jest szczególnie ważna, jeśli jest ukierunkowana na społeczności, które borykają się nierównością społeczną (Goth & Småland, 2014).

Obejrzyj wideo i podaj zalety międzygeneracyjnej wymiany doświadczeń między chłopcami a starszymi mężczyznami.

3. Uczenie się starszych mężczyzn poprzez religijne i polityczne przynależności

W tym artykule wykazano różnorodność nieformalnego uczenia się przez, dla i ze starszymi mężczyznami, które to uczenie się odbywa się poza zwyczajowymi i formalnymi miejscami edukacyjnymi. W warunkach nieformalnego uczenia się starsi mężczyźni ‘wychodzą’ poza schematy programów nauczania opracowane przez ekspertów, jawnego profesjonalizmu, wiarygodności i narzuconej oceny do swobodnej ekspresji, realizując naukę w działaniu np. projekty edukacyjne, lub jak w innych przypadkach  będąc członkami instytucji społecznych, uczą się w związku z działaniami na rzecz ruchów społecznych. Opierając się na analizach dwóch przypadków opisanych w artykule, uwidacznia się sposób w jakich w kierunkach odbywa się uczenie się starszych mężczyzn, które zwyczajowo nie jest uważanie za kontekst edukacyjny, a daje ono korzyści wyraźne zarówno dla samych mężczyzn jak i całego społeczeństwa (Formosa, Galea & Bonello, 2014).

Photo by Katja Goljat

4. Zdolności poznawcze i starzenie się

Wraz ze starzeniem się, zmianami funkcji poznawczych, niektórymi zdolnościami zyskuje osoba, inni tracą. W późnym wieku znaczna jest większa utrata zdolności poznawczych. Hertzog, Kramer, Wilson i Lindenberger (2009) zakładają, że wzrost i późniejszy spadek zdolności poznawczych w większym stopniu zależy od udanej adaptacji i aktywności jednostki przez całe życie.

W późnym wieku obserwuje się znaczne indywidualne różnice w zdolnościach poznawczych. Nie robimy jeszcze dokładnie tego, dlaczego w niektórych jednostkach występuje większy spadek zdolności poznawczych niż w innych. To, jak udane lub nieudane jest poznawcze starzenie się człowieka, zależy od wielu czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych, które są na nie narażone przez całe życie.

Obejrzyj poniższy film, aby zrozumieć główne obszary, na które wpływa proces starzenia się poznawczego:

5. Tradycje rodzinne

Przykład dobrych praktyk z Portugalii: Charola do Grupo Coral e Desportivo da Casa do Povo da Conceição de Faro. (weblink)

Bycie częścią muzycznego zespołu w Portugalii, Faro, jest istotne i  postrzegane jest jako tradycja rodzinna. Członkowie grupy są zazwyczaj członkami tej samej rodziny, różnych pokoleń (dziadkowie, ojcowie, synowie) i w większości to mężczyźni. Występują w okresie między Sylwestrem a końcem stycznia, śpiewając na cześć Jezusa, ale przygotowują się na te wydarzenia przez cały rok. Jest to kolejny przykład międzypokoleniowego uczenia się, w którym starsi członkowie są postrzegani jako eksperci i uczą repertuaru młodszych, a wszyscy współpracują ze sobą przy gromadzeniu i przygotowywaniu repertuaru.

6. Wzajemność interesów osobistych I wspólnotowych

Połączenie trzech stowarzyszeń producentów owocowych w Artiče, w Słowenii, są dowodem na to, że starszy człowiek może być bardzo aktywny w lokalnej społeczności, jeśli wykorzystuje swoją wiedzę, doświadczenie i umiejetności. Członkowie tych stowarzyszeń nabyli nowe umiejętności, wiedzę, wartości itp., oraz uważają się za ważnych członków, którzy pomagają w rozwoju swojej społeczności. Są gotowi generować pomysły, przygotować sugestie, dyskutować i współdecydować o rozwoju swojej lokalnej społeczności.

7. Miejsca przyjazne dla starszych obywateli

Wiemy, że różni ludzie czują się lepiej w różnych miejscach. Wiemy również, że młodsi ludzie spędzają czas w innych miejscach niż osoby starsze - więc jeśli chcemy włączyć starszych ludzi do spędzania większej ilości czasu poza domem, musimy myśleć o miejscach w przestrzeni publicznej, które są przyjazne dla seniorów, takie jak jako domy wspólnotowe, instytucje kultury, sklepy, apteki, różne instytucje publiczne i inne.