Print this chapterPrint this chapter

‘Nieobecne ciała’ i ‘niewidoczne’ życia

2. (Self) - wykluczenie mężczyzn ze społeczności

Różne badania statystyczne potwierdzają także, że starsi mężczyźni są mniej aktywni od kobiet. Największa rozbieżność, na korzyść kobiet, odnośnie udziału w społecznych programach aktywnego starzenia się w krajach monitorowanych przez Eurostat, widoczna jest w Szwecji (14%), Danii (9,9%), Finlandii (7,7%), Islandii (7%), Estonii (5,5%) i Francji (4,9%) (Eurostat, 2017). Pomimo, że mężczyźni są bardziej aktywni od kobiet w Chorwacji, Turcji i Szwajcarii, różnica procentowa jest praktycznie niezauważalna (między 0.2 i 0.6%) (Eurostat, 2017) i powinna być raczej brana pod uwagę w aspekcie kulturalnym i religijnym – ale głównie w kontekście kapitału płci. Statystyki pokazują, że rozbieżność w Słowenii wynosi 3% na korzyść kobiet (Eurostat, 2017), ale udział mężczyzn w różnych zorganizowanych programach aktywnego starzenia się jest znacznie bardziej ograniczony: średni udział mężczyzn w centrach aktywności w Ljublianie wynosi 15%, podczas gdy centra edukacji dorosłych oraz Uniwersytety Trzeciego Wieku są postrzegane jako przede wszystkim organizacje kobiece, zarządzane przez kobiety. Partnerzy projektu doszli do podobnych wniosków. Powodami, dla których mężczyźni nie uczestniczą w różnego rodzaju aktywnościach, są m.in. sfeminizowanie programów nauczania oraz feminizacja uczestników/czek (Carragher and Golding, 2015; Owens, 2000), negatywne postrzeganie szkolnictwa w przeszłości (Mark and Golding, 2012; McGivney, 1999, 2004), osłabienie kapitału poznawczego i społecznego, który jest częścią procesu starzenia się i które to osłabienie wpływa bardziej na mężczyzn niż kobiety (Merriam and Kee, 2014; Schuller and Desjardins, 2007; Tett and Maclachlan, 2007). Biorąc pod uwagę wszystkie powody, ważne jest, aby dowiedzieć się, dlaczego starsi mężczyźni w wielu krajach, m.in. Portugalii, Polsce, Estonii i Słowenii, zostali zasadniczo wykluczeni (lub sami się wykluczyli) jako istotni uczestnicy społeczeństwa, ponieważ konsekwencje ich marginalizacji mogą być dramatyczne. 

Wykluczenie mężczyzn oraz ich brak aktywności na trzecim i czwartym etapie życia ma znaczący wpływ na jakoś ich życia, na kapitał poznawczy i umysłowy (Golding, 2011a, 2011b, Foresight Mental Capital and Wellbeing Project, 2008), na dobre samopoczucie (Williamson, 2011), i również, co najważniejsze, na ich (rozumiane w sposób subiektywny) zdrowie (Courtenay, 2000, Giles et al., 2005, Golden, Conroy and Lawlor, 2009, Mark and Golding, 2012; Schmidt – Hertha and Rees, 2017). Liczne czynniki społeczne wpływają również na jakość zdrowia. Wspólny wysiłek partnerów projektu „Old Guys Say Yes to Community” został podjęty, aby zwrócić uwagę na możliwości aktywizowania starszych mężczyzn. Doświadczenia starszych mężczyzn, także te związane z płcią/męskością różnią się od doświadczeń starszych kobiet potwierdzają, oraz od doświadczeń młodszych mężczyzn.