Print bookPrint book

‘Nieobecne ciała’ i ‘niewidoczne’ życia

Site: Old Guys Say Yes to Community
Course: Promowanie włączenia starszych mężczyzn
Book: ‘Nieobecne ciała’ i ‘niewidoczne’ życia
Printed by: Guest user
Date: Thursday, 21 November 2024, 1:17 PM

Table of contents

1. Wprowadzenie

Wyniki wielu badań wskazują iż, znacznie mniej mężczyzn, będących na trzecim i czwartym etapie życia, niż kobiet w tym samym wieku, zdaje sobie sprawę z wagi uczenia się przez całe życie i zalet aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie, korzystania z programów nauczania i aktywnego spędzania czasu wolnego. (Merriam and Kee, 2014; Schuller and Desjardins, 2007; Tett and Maclachlan, 2007). Wielu badaczy łączy te niskie wskaźniki uczestnictwa z jakością życia mężczyzn, która jest mniejsza niż możliwości dostępnie dla nich w ich środowiskach (Courtenay, 2000; Golding 2011a, 2011b; Oliffe and Han, 2014).

Badania pokazują również, że starsi mężczyźni automarginalizują się, izolują i alienują częściej niż ich partnerki (McGivney, 2004; Williamson, 2011; Vandervoort, 2012; Holwerda et al., 2012); są oni bardziej podatni na samotność (Wang-et-al. 2002; Paúl and Ribeiro, 2009); oraz w znaczny sposób uzależniają się od żon i partnerek emocjonalnie, społecznie, ale również pod względem opieki (Vandervoort, 2012; Dettinger and Clarkberg, 2002). Poza tym, we współczesnych dyskusjach na temat starzenia się, starsi mężczyźni mogą być określani jako ‘nieobecne ciała’ i ‘niewidoczne życia’, a zatem zjawiska takie jak starzenie się, płeć (w tym zjawisko męskości) i niepełnosprawność mogą być rozumiane i badane w kategoriach „cielesności/ucieleśnienia” (Fleming, 1999).

2. (Self) - wykluczenie mężczyzn ze społeczności

Różne badania statystyczne potwierdzają także, że starsi mężczyźni są mniej aktywni od kobiet. Największa rozbieżność, na korzyść kobiet, odnośnie udziału w społecznych programach aktywnego starzenia się w krajach monitorowanych przez Eurostat, widoczna jest w Szwecji (14%), Danii (9,9%), Finlandii (7,7%), Islandii (7%), Estonii (5,5%) i Francji (4,9%) (Eurostat, 2017). Pomimo, że mężczyźni są bardziej aktywni od kobiet w Chorwacji, Turcji i Szwajcarii, różnica procentowa jest praktycznie niezauważalna (między 0.2 i 0.6%) (Eurostat, 2017) i powinna być raczej brana pod uwagę w aspekcie kulturalnym i religijnym – ale głównie w kontekście kapitału płci. Statystyki pokazują, że rozbieżność w Słowenii wynosi 3% na korzyść kobiet (Eurostat, 2017), ale udział mężczyzn w różnych zorganizowanych programach aktywnego starzenia się jest znacznie bardziej ograniczony: średni udział mężczyzn w centrach aktywności w Ljublianie wynosi 15%, podczas gdy centra edukacji dorosłych oraz Uniwersytety Trzeciego Wieku są postrzegane jako przede wszystkim organizacje kobiece, zarządzane przez kobiety. Partnerzy projektu doszli do podobnych wniosków. Powodami, dla których mężczyźni nie uczestniczą w różnego rodzaju aktywnościach, są m.in. sfeminizowanie programów nauczania oraz feminizacja uczestników/czek (Carragher and Golding, 2015; Owens, 2000), negatywne postrzeganie szkolnictwa w przeszłości (Mark and Golding, 2012; McGivney, 1999, 2004), osłabienie kapitału poznawczego i społecznego, który jest częścią procesu starzenia się i które to osłabienie wpływa bardziej na mężczyzn niż kobiety (Merriam and Kee, 2014; Schuller and Desjardins, 2007; Tett and Maclachlan, 2007). Biorąc pod uwagę wszystkie powody, ważne jest, aby dowiedzieć się, dlaczego starsi mężczyźni w wielu krajach, m.in. Portugalii, Polsce, Estonii i Słowenii, zostali zasadniczo wykluczeni (lub sami się wykluczyli) jako istotni uczestnicy społeczeństwa, ponieważ konsekwencje ich marginalizacji mogą być dramatyczne. 

Wykluczenie mężczyzn oraz ich brak aktywności na trzecim i czwartym etapie życia ma znaczący wpływ na jakoś ich życia, na kapitał poznawczy i umysłowy (Golding, 2011a, 2011b, Foresight Mental Capital and Wellbeing Project, 2008), na dobre samopoczucie (Williamson, 2011), i również, co najważniejsze, na ich (rozumiane w sposób subiektywny) zdrowie (Courtenay, 2000, Giles et al., 2005, Golden, Conroy and Lawlor, 2009, Mark and Golding, 2012; Schmidt – Hertha and Rees, 2017). Liczne czynniki społeczne wpływają również na jakość zdrowia. Wspólny wysiłek partnerów projektu „Old Guys Say Yes to Community” został podjęty, aby zwrócić uwagę na możliwości aktywizowania starszych mężczyzn. Doświadczenia starszych mężczyzn, także te związane z płcią/męskością różnią się od doświadczeń starszych kobiet potwierdzają, oraz od doświadczeń młodszych mężczyzn.


3. Zdrowie psychiczne mężczyzn w pracy i poza nią

Image by Bernd Strohbach Dr. med. from Pixabay

Zdrowie psychiczne mężczyzn jest ważnym zagadnieniem, z którym związane są znaczące pośrednie i bezpośrednie koszty wynikające z depresji i samobójstw związanych z pracą. Pomimo, iż zalety inicjatyw promujących zdrowie psychiczne w społeczności i miejscu pracy, zostały potwierdzone, niewiele jest programów potwierdzających ich obecność w praktyce. Również zauważa się wyraźny brak analiz genderowych wskazujących powiązania między męskością a depresją oraz samobójstwami a wykonywaną pracą, które mogą być pomocne w budowaniu programów promocji zdrowia psychicznego dla mężczyzn. Artykuł ten zawiera przegląd czterech powiązanych ze sobą zagadnień: (a) męskość i zdrowie mężczyzn, (b) mężczyźni i praca, (c) męska depresja i samobójstwa związane oraz (d) promocja zdrowia psychicznego u mężczyzn, w kontekście zróżnicowanych relacji w kontekście pracy (w tym niepewność zatrudnienia i bezrobocie) (Olifee and Han, 2014).



4. Aktywne obywatelstwo: Nie ma żadnej edukacji poza strefą społeczną


Photo: Glorianne Portelli

Edukacja dla Krytycznego, Aktywnego Obywatelstwa (ECAC) jest projektem z Malty, opartym na przekonaniu, że nie ma wykształcenia poza sferą społeczną, a zatem krytyczna lektura realiów społecznych i gospodarczych ma fundamentalne znaczenie dla kompetentnego i skutecznego obywatelstwa. ECAC jest sprawą pilną w świecie, który staje się coraz bardziej spolaryzowany, wyzyskujący, indywidualistyczny i inwazyjny kulturowo. ECAC stawia wyzwania i stawia opór narzucaniu "myśli monolitycznej", generowanej przez coraz bardziej wystandaryzowany scenariusz edukacyjny, który charakteryzuje się jednolitymi, ponadnarodowymi oczekiwaniami i procedurami oceny, a także globalną obsesją na punkcie zawodowym. Zmiany w społeczeństwie można osiągnąć dzięki pomocy społeczności. W tym celu musimy odblokować potencjał refleksyjny dorosłych za pomocą autentycznego dialogu. Jeśli będziemy w stanie to zrobić, otrzymamy aktywnych obywateli, którzy mogą analizować, interpretować i odkrywać na nowo swoje społeczności.


Odzwierciedlić

Postaraj się zidentyfikować inicjatywy w twoim kraju (lub gminie/mieście), które wspierają aktywne obywatelstwo, krytyczne uczenie się lub są oparte na partycypacyjnym budżecie.


Przykład dobrej praktyki z Malty: Projekt dotyczący aktywnego obywatelstwa w wieku starszym (w mieście Ħad-Dingli (zachodnie wybrzeże Malty))

Borg, C. and Formosa, M. (2013). Active citizenship and late-life learning in the community. Lifelong learning in Europe, 2. 


5. Czy nie ma kraju dla starszych ludzi?

Flickr photo by Camilo Rueda López shared under a Creative Commons (BY) license

Naukowcy i instytucje opiekuńcze traktują osoby starsze jako ‘pozbawione płci’/ ‘bezbarwne’ (Thompson, 1994; Silver; 2003). Nierównowaga płci i nacisk na tożsamość płciową mogą mieć istotne implikacje dla psychicznego samopoczucia mężczyzn oraz sposobu, w jaki myślą i postrzegają samych siebie (…). 

Barefoot, Mortensen, Helms, Avlund, and Schroll (2001) zaobserwowali, że to mężczyźni, a nie kobiety, wykazują wzrost objawów niesomatycznej depresji w wieku 60 lat i więcej. Barefoot i jego koledzy wyjaśniają te wyniki w kategoriach przesunięcia ról społecznych i zauważają, że utrata sieci społecznościowych może być większa dla mężczyzn niż kobiet (patrz Moss&Moss, 2007) (w:Gleibs, et. al., 2011).


6. Kapitał społeczny

Pomimo, że wiele starszych dorosłych nie bierze udziału w zorganizowanych formach edukacji i uczenia się, wiele z nich jest zaangażowanych pozaedukacyjne organizacje we wspólnocie i jest to głównie spowodowane motywami społecznymi. .

Voluntary firefighters from Zadobrova:


Obraz: VFA Zadobrova

Dostrzegają pozytywny wpływ członkostwa i nieformalnego uczenia się w stowarzyszeniach, zwiększa się jakość życia oraz dobre samopoczucie członków i społeczności lokalnej jako całości. W ten sposób starsi mężczyźni mogą pozostać w kontakcie, być potrzebni i użyteczni, aby regularnie spotykać się z innymi pokoleniami i członkami lokalnej społeczności.

Odzwierciedlić

Jeśli myślisz o stowarzyszeniach wolontariuszy w twojej społeczności, czy powiedziałbyś, że starsi mężczyźni są ich częścią głównie ze względu na motywy społeczne lub czy istnieją inne ważniejsze motywy?

7. Dlaczego starsi mężczyźni są tak wrażliwi?

Analiza ta podważyła powszechne mity o samobójstwie w literaturze naukowej i popularnej, w tym również pogląd, że straty interpersonalne (np. wdowieństwo) nie mają związku z samobójstwami mężczyzn w starszym wieku. Podkreślono także, często pomijane fakty odnośnie skłonności do samobójstw starszych mężczyzn pochodzenia europejskiego, włączając w to fakt, że są mniej odporni, niż kobiety do zapadania na choroby takie jak np. depresja, choroby przewlekłe, upośledzenia ruchowe i funkcjonalne, trudności finansowe, wdowieństwo, życie w samotności, które to skłonności zwiększają ryzyko samobójstwa u osób starszych.

Dlatego też ciężar związany z przeciwnościami starzenia się nie wyjaśnia, wyjątkowej skłonności samobójczych mężczyzn pochodzenia europejskiego w porównaniu ze starszymi kobietami lub starszymi mężczyznami pochodzących z mniejszości etnicznych. Dla wielu starszych mężczyzn pochodzenia europejskiego, samobójstwo wydaje się być odpowiedzią na wyzwania dnia codziennego oraz na straty związane ze starzeniem się (Canneto, 2015; 15).


8. Wideo: Zdravko Kuhta

Zapoznaj się z osobą Zdravko Kuhta, jako przykładu osoby żyjącej w domu opieki w Hrastovec (Słowenia). Zdravko zmaga się z samym sobą i nadal jest kreatywny pomimo wszelkich trudności, z jakimi boryka się w swoim życiu. W 2014 roku otrzymał z ramienia Słoweńskiego Instytutu Edukacji Dorosłych (SIAE) nagrodę na promocję nauki. 

  

 

Odzwierciedlić

Jak bardzo temat zdrowia psychicznego jest obecny w twoim środowisku? Kto promuje i omawia ten temat?