Złożoność/wieloaspektwość okresu przejścia

Site:	Old Guys Say Yes to Community
Course:	Promowanie włączenia starszych mężczyzn
Book:	Złożoność/wieloaspektwość okresu przejścia
Printed by:	Guest user
Date:	Tuesday, 3 December 2024, 6:18 PM

1. Wprowadzenie
2. 1.1 Starzenie się i produktywność w “wieku srebrnym”
3. Życie ‘po pracy’/na emeryturze oraz tożsamość jako niezależne od pracy zawodowej
4. Zachowania starzejących się mężczyzn w kontekście zdrowia
5. Wymiana wiedzy i doświadczeń
6. Odpowiedzialność społeczna: bank czasu społecznego
7. Pozytywne starzenie się poprzez produktywność I uczenie się
8. Potrzebny, rozpoznawany I ceniony: rozwój poczucia własnej wartości

1. Wprowadzenie

W ciągu ostatnich kilku dekad okres przejścia z zatrudnienia na emeryturę w Unii Europejskiej uległ znacznej zmianie. Czas aktywności zawodowej ulega wydłużeniu, zwiększa się wiek emerytalny, ale również emerytury ulegają zmniejszeniu, co już nie gwarantuje godnego życia. Emerytura może być punktem przełomowym na różne sposoby: w kontekście psychologicznym jest postrzegana jako zadanie rozwojowe, jako długotrwały proces lub jako krytyczny moment w życiu (Filipp and Olbrich, 1986). Z punktu psychologicznego, utrata identyfikacji działań wskazuje na poczucie utraty siebie, utratę wartościowych, profesjonalnych projektów, które odzwierciedlają osobowość, a także utratę sensu życia (Wijngaarden, Leget and Gossensen, 2015).Może to przede wszystkim oznaczać znaczące ‘pęknięcie’ w biografiach ludzi (Schmidt - Hertha and Rees, 2017).Pomimo wszystkich wyżej wymienionych faktów i badań oraz wyraźnych zmian zachodzących w życiu społecznym i coraz bardziej aktualnych re-definicjach tożsamości płciowej i kapitału społecznego, politycy oraz społeczeństwo nadal uważają, że emerytura nie jest krytycznym momentem w życiu lub godną uwagi zmianą.

Krajnc (2016) przyznaje, że budowanie nowego sensu życia jest niezbędne w procesie przygotowywania się do przejścia na emeryturę. Zmuszanie starszych ludzi do społecznej i psychologicznej „śmierci” po przejściu na emeryturę poprzez pozbawianie ich możliwości pełnego doświadczania nowej sytuacji życiowej, w którą wkraczają, może być dla nich druzgocące (Krajnc, 2016). Schmidt - Hertha and Rees (2017), w przeprowadzonych badaniach ilościowych na grupie 2000 osób (kobiety i mężczyźni) w wieku 50 – 69 lat, doszli do wniosku, że zadowolenie z miejsca pracy na wszystkich etapach kariery, pozytywne postrzeganie pracy oraz wysoka identyfikacja z miejscem pracy są kluczowymi elementami na drodze do przejścia na emeryturę lub motywacją do opóźnienia przejścia na emeryturę. Zjawisko to jest również widoczne w obliczu nowo pojawiających się praktyk w zakresie zatrudnienia pomostowego (praca w niepełnym wymiarze godzin przed emeryturą) oraz ponownego zatrudniania (druga kariera po oficjalnym przejściu na emeryturę) (Boveda and Metz, 2016).

2. 1.1 Starzenie się i produktywność w “wieku srebrnym”

W obliczu złożoności i wieloaspektowości przejścia/zmiany z fazy zaangażowania zawodowego do fazy ‘emerytury’ oraz różne formy etapów pośrednich tj. programy edukacyjne mające na celu projektowanie wspomnianego przejścia z etapu pracy do etapu ‘po pracy’, wydają się być bardziej istotne niż kiedykolwiek wcześniej (Schmidt - Hertha and Rees, 2017, 51).

Obejrzyj film: Jak zostałem przedsiębiorcą w wieku 66 lat | Paul Tasner

Obejrzyj film i zastanów się, jak ważne jest doświadczenie, rozważając nową karierę w późniejszym życiu.

Wykres punktowy długości życia i PKB na godzinę

Coraz więcej powodów przemawia za „dywidendą długowieczności”. Autorzy zebrali dane z 35 krajów, opublikowane przez Międzynarodowe Centrum Długowieczności, na podstawie których stwierdzili, że wraz ze wzrostem średniej długości życia zwiększa się „wydajność przypadająca na przepracowaną godzinę, pracownika i osobę”. Mobilizacja umiejętności starszych pracowników, zwiększanie siły roboczej i wzmacnianie solidarności międzypokoleniowej będzie oznaczać, że wydłużenie średniej długości życia może być zarówno dobrem społecznym, jak i gospodarczym (Flynn, 2018).

pričakovane življenjske dobe in BDP na uro

Wykres punktowy długości życia i PKB na godzinę w latach 1970–2015 (35 krajów). Toward a longevity dividend, International Longevity Centre (Flynn, 2018)

3. Życie ‘po pracy’/na emeryturze oraz tożsamość jako niezależne od pracy zawodowej

Działalność społeczna, w szczególności zauważalna w tzw. „Męskich Warsztatach”(men’s sheds), pozwala mężczyznom rozwijać swoją tożsamość, niezależną od pracy zawodowej Daje to możliwość regularnych interakcji społecznych i działań praktycznych w grupach, wewnątrz organizacji oraz w szerszej społeczności. Wartość tej interakcji nabrała dużego znaczenia wśród starszych mężczyzn. Wydaje się być szczególnie istotne, terapeutyczne i przynoszące korzyści dla zdrowia fizycznego i dobra społecznego, organizowanie się mężczyzn w grupy i dzięki temu wspomaganie organizacji oraz społeczności.

Ten praktyczny charakter męskiej działalności ma szczególne znaczenie. Wspólne działanie przy majsterkowaniu, ogrodnictwie, czy też „robienie różnych rzeczy razem” lub włączanie się w aktywności sportowe czy strażackie, dają im nową jakość życia, co z kolei tworzy ‘nową’ tożsamość mężczyzny na emeryturze, a wszystko to za pośrednictwem (nowej) społeczności skupionej wokół „męskich praktyk”.

W tym sensie nieformalne grupy męskie pozwalają starszym mężczyznom poczuć się „męskim” w pozytywnym i terapeutycznym znaczeniu a nie skupionym na tradycyjnym znaczeniu „udowadniania swojej męskości” z negatywnym wydźwiękiem (Golding, 2011a, 41).

4. Zachowania starzejących się mężczyzn w kontekście zdrowia

Jest to konceptualna recenzja podsumowująca bieżące badania dotyczące starszych mężczyzn i ich prozdrowotnych zachowań, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu hegemonicznej struktury męskości w całym okresie życia. Autorzy zastanawiają się, czy wskazania dotyczące męskości można zmodyfikować, aby umożliwić mężczyznom zmianę czynników uwłasnowolnienia / umieralności oraz osiągnąć zdrowsze i dłuższe życie.

Uwzględniono także przegląd badań dotyczących płci i edukacji zdrowotnej, mających na celu nakłonienie mężczyzn do przyjęcia bardziej efektywnych zachowań zdrowotnych lub praktyk zdrowotnych już na wcześniejszym etapie życia. Mając na uwadze, że aktualnie dużo uwagi poświęca się zdrowiu mężczyzn, ich większego ryzka zachorowalności i umieralności (także w młodszym wieku), a co za tym idzie, większe koszty opieki zdrowotnej, dlatego też etyczne i ekonomiczne implikacje tego przeglądu mogą okazać się przydatne (Peak & Gast, 2014).

5. Wymiana wiedzy i doświadczeń

W Australii bardzo popularnym miejscem nieformalnego uczenia się mężczyzn, są tzw. 'męskie warsztaty' (męskie wspólnoty). Są to miejsca, gdzie spotykają się mężczyźni, aby wykorzystywać nawzajem swój potencjał, talenty, umiejętności i pomysły tak, aby efektywnie spędzać czas. Mężczyźni spotykając się i razem majsterkują, naprawiają rzeczy, budują nowe itd. Przy wspólnej pracy, wymieniają się wiedzą, doświadczeniem, obawami, radościami oraz problemami. 'Męskie warsztaty' są bardzo często podawane jako przykład dobrych praktyk w kwestii poprawy samopoczucia mężczyzn, ich zdrowia i produktywności w późniejszym życiu.

Odzwierciedlić:

Czy twoja społeczność oferuje miejsca, gdzie mężczyźni mogą się spotykać i robić wspólnie rzeczy podobnie jak w “męskich warsztatach”? Jeśli nie, czy uważasz, że mężczyznom w twojej społeczności brakuje możliwości do dzielenia się wiedzą i doświadczeniami ze sobą nawzajem? Czy coś podobnego do „męskich warsztatów” może być zorganizowane w twojej społeczności?

Przykład dobrych praktyk z Australii: Barry Golding, John McDonald, Małgorzata Malec – Learning by older men in the contemporary adult education research field: some contexts, cases and implications.

Zobacz także przykłady dobrych praktyk z Kanada; Irlandia and Mens' sheds in EU.

Promocja szop dla mężczyzn w Irlandii

6. Odpowiedzialność społeczna: bank czasu społecznego

Starsi mężczyźni nie są często aktywni w społeczności, dlatego też istotne jest znalezienie dobrej motywacji dla ich aktywizacji, aby mogli efektywnie wykorzystywać swój czas wolny. Jednym ze sposobów na to jest Bank Czasu Społecznego – nieformalna sieć wymiany usług, w której można zaoferować swoją wiedzę i doświadczenie, aby pomóc innym (na przykład zajęcia komputerowe, językowe itp.), uczestnicy dzielą się swoimi zainteresowaniami i pasjami. Ponadto współpracują ze sobą, kształtują postawę odpowiedzialności społecznej, rozwijają kontakty społeczne i zaspokajają potrzebę bycia wysłuchanym i użytecznym.

Czy zauważasz ideę Banku Czasu Społecznego w swojej społeczności? Czy jesteś zdania, że coś takiego dzieje się już w twojej społeczności?

Źródło: Tomasz Schimanek: ktywizacja społeczna osób starszych

Spójrz na przykład dobrej praktyki z Polski: MRS Poznań.

7. Pozytywne starzenie się poprzez produktywność I uczenie się

W dzisiejszych czasach mamy do czynienia z zjawiskiem zwanym starzeniem się populacji, ponieważ mamy coraz więcej starszych osób niż kilka dekad temu. Ludzie ci często znajdują się na krawędzi społeczeństwa i czują się wykluczeni. Jednym ze sposobów na zwiększenie produktywności społecznej osób starszych jest uczenie się. Ucząc się, starsi ludzie pozostają aktywni nawet wtedy, gdy ich efektywność spada, pozostają skupieni na pozytywnych aspektach życia, czerpią satysfakcję z uczenia się i pomimo starości nadal są ekonomicznie wydajni.

Odzwierciedlić:

Znajdź przykłady praktyk ekonomicznej produktywności wśród osób starszych w twojej społeczności i dowiedz się w jaki sposób te czynności/działania mają wpływ na szerszy wpływ na strefę społeczną.

Źródło: Renata Konieczna-Woźniak, Learning as a positive aging strategy, 2013

8. Potrzebny, rozpoznawany I ceniony: rozwój poczucia własnej wartości

Starsze osoby mają więcej doświadczenia niż młodsze pokolenia, dlatego też tak pożądana jest interakcja między nimi. Mogą wiedzieć więcej niż młodsi o rozwoju i utrzymaniu ogrodu warzywnego. Organizowane są warsztatów, gdzie osoby starsze mogą dzielić się wiedzą i technikami ogrodniczymi, wzmacnia to uczucie własnej wartości, a poczucie izolacji i samotność zmniejsza się, osoby starsze czują przynależność i przydatność dla społeczności. Są to główne cele projektu o nazwie "HortaSolidária" w Portugalii.

W Portugalii jest jeszcze inna grupa ludzi w różnym wieku, która organizuje imprezy związane z muzyką i tańcem. Zazwyczaj młodsze pokolenia organizują te wydarzenia, a starsze pokolenia pełnią rolę ekspertów, ze względu na ich rozległą znajomość repertuaru muzycznego i tanecznego, a także tradycji kulturowych.